Ο ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΛΑΦΑΣ ΠΕΘΑΝΕ

Του ΒΑΣΙΛΗ ΠΡΙΜΗΚΗΡΗ

Ένα διαλεχτό παιδί της Ηπείρου "ταξίδεψε" για πάντα. Ο βετεράνος φωτογράφος της Εθνικής Αντίστασης Κώστας Μπαλάφας πέθανε σε ηλικία 91 ετών. Γεννημένος στην Κυψέλη της Άρτας στα 1920, από την ηλικία των δέκα ετών απόδημος Ηπειρώτης στην Αθήνα, αρχικά, και κατόπιν σπουδαστής στην Ιταλία, έζησε από κοντά στην Ήπειρο τα μαρτύρια του λαού μας στην Κατοχήκαι την εποποιία της Εθνικής Αντίστασης. Εμπνεύστηκε από τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ΕΑΜ, κατατάχτηκε στο 85ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ και με το τουφέκι στο ένα χέρι και τηφωτογραφική του μηχανή στο άλλο αποτύπωσε συγκλονιστικά το Αντάρτικο στην Ήπειρο. Οι εικόνες του αποτυπώνουν το μεγαλείο της Αντίστασης, "τον ενθουσιασμό και τη λεβεντιά των ανταρτών αλλά και τις καταστροφές, τους σκοτωμούς, τα καμένα χωριά και τον πόνο του λαού μας".

Τα φωτογραφικά του όπλα ελάχιστα, μια μικρή φωτογραφική μηχανή και μερικά κουτιά φιλμ που εξαγόρασε με λίγο καλαμποκάλευρο από τα συντρίμμια ενός Ιταλικού αεροπλάνου κοντά στα Γιάννενα στις αρχές του πολέμου. Φωτογράφιζε ακόμη και την ώρα της μάχης, στα χαρακώματα, όνταςπαράτολμος αλλά και επινοητικός, έχοντας επίγνωση της μεγάλης αποστολής του, εγγράφοντας με το έργο του υποθήκες εθνικής, κοινωνικής αυτογνωσίας για τις γενιές του μέλλοντος.

Χρειάστηκαν 31 ολόκληρα χρόνια για να αποκαλυφθεί το αρχείο του που αναγκαστικά παρέμεινε κρυμμένο σε δίσεκτες εποχές για τη δημοκρατία στον τόπο μας. Ο ίδιος επιμελήθηκε την έκδοσή του, με δικά του κείμενα, στην εμβληματική έκδοση "ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ" που θα αποτελεί για πάντα ένα ιστορικό δίδαγμα για τις γενιές που θάρχονται. Ο ομότεχνός του, κορυφαίος φωτογράφος Σπύρος Μελετζής προλογίζοντας την έκδοση χαρακτήριζε τον Κώστα Μπαλάφα σαν "αγιάτρευτα ερωτευμένο με τον τόπο του και τους ανθρώπους". Κι ο ίδιος ο Κώστας Μπαλάφας, στην αρχή του βιβλίου του, σε μια μόλις παράγραφο, αποτυπώνει την επιτομή της Ηπειρώτικης Ιστορίας:

"Είναι ίσως στη μοίρα του Ηπειρώτικου λαού να ζει σ΄αδιάκοπους αγώνες. Αγωνίζεται να επιβιώσει πάνω στην κακοτράχαλη γη όπου βρέθηκε, καλλιεργώντας άγονες πλαγιές και στίβει, θάλεγε κανείς, στα δυο του χέρια το λιγοστό τους χώμα, ποτίζοντάς το με οδρώτα, για να το κάμει να καρπίσει. Ζει την πίκρα της ξενιτειάς στην προσπάθειά του να λύσει το καυτό πρόβλημα ζωής και προκοπής. Κι ακόμα αγωνίζεται ν΄αντιμετωπίσει τους αλλεπάληλους δυνάστες που κατά καιρούς δεν έπαψαν να πατούν τα χώματά του."